Nöbetçi Eczaneler
Geçtiğimiz haftalarda üzerinde durduğumuz yağ yakım-oluşum mekanizmaları ve popüler diyetlerin üzerine bu hafta pek çok otorite tarafından en sağlıklı beslenme çeşidi olan akdeniz tipi beslenmeyi, özellikle hipertansiyon denilince ilk akla gelen DASH diyetini ve sıklıkla fonksiyonel tıpta kullanılan eliminasyon diyetlerini konuşalım.
Dünya genelinde yapılan bazı araştırmalarda akdenize kıyısı olan ülkelerde yaşam süresinin daha uzun ve kalp hastalık riskinin daha düşük olduğu görülmüştür. Bunu beslenmeyle ilişkilendiren bilim insanları, genel olarak bu grubun beslenme tarzlarını incelediklerinde bazı önemli noktaları keşfetmişler. Akdeniz diyeti dediğimiz bu beslenme tarzında et grubu kaynağı olarak kırmızı et yerine sıklıkla beyaz et tercih edilmekte ve bolca mevsiminde taze meyve-sebze tüketilmektedir. Tahıl kaynağı olarak tam tahıllı ürünler tüketilmekte ve yağ kaynağı olarak da hayvansal yağlar yerine öncelikle zeytinyağı olmak üzere bitkisel yağlar tercih edilmektedir. Akdeniz tipi beslenmenin porsiyon kontrolü sağlandığında, oldukça sağlıklı bir beslenme çeşidi olduğunu söyleyebiliriz. Doğru şekilde uygulandığında başta kalp-damar hastalıkları olmak üzere hipertansiyon, kolesterol ve diyabet gibi pek çok hastalık riskinin de azalmasına yardımcı olur.
DASH diyeti de aslında akdeniz tipi beslenmeye benzer olup, temel aldığı nokta kan basıncını düşük tutmaktır. DASH diyetinde kan basıncını yükseltecek sodyum mineralinin alımı düşürülür ve ters etki gösteren potasyum, kalsiyum gibi minerallerin alımı arttırılır. Özellikle akdeniz diyetine benzer olarak sodyum içeriği yüksek olan kırmızı etin ve hayvansal yağların tüketimi azaltılıp, potasyumdan zengin olan taze sebze ve meyvelerin, kalsiyumdan zengin olan süt ürünlerinin tüketimi arttırılır. Temelde sebze tüketiminin arttırıldığı bu tip sağlıklı diyetlerde pek çok kan parametresinin düzelmesiyle beraber porsiyon kontrolü sağlandığında kolay bir şekilde kilo kaybı da mümkündür.
Tüm bunların yanında günümüzde oldukça popüler olan glutensiz, laktozsuz veya kazeinsiz beslenme gibi farklı diyet akımları da bulunuyor. Bazı kişiler bu tarz beslenme tiplerini zayıflama diyeti olarak görse de aslında durum pek de öyle değildir. Genel olarak gluten tahıl gruplarının içeriğinde bulunan bir protein çeşidi olup bazı kişilerin vücudu bu maddeyi alerjen olarak algılamaktadır. Bazı kişilerin vücudunda ise süt grubu proteinlerinden olan kazein benzer etkileri göstermektedir. Bu tarz sorunlar yaşayan kişilerde sindirim sorunları, cilt sorunları veya çeşitli otoimmün hastalıklar meydana gelmekte, haliyle beslenmelerinde sorun yaşanan besin gruplarını elimine etmek yani çıkarmak gerekebilmektedir. Tabii ki, sebze ve meyvelerin de elimine edildiği diyetler bulunmakta, bu tarz protokoller uygulanırken mutlaka uzman gözetiminde ilerlemek gerekmektedir. Sorun olmayan besin grubunun beslenmeden uzun süre tamamen çıkarılması, o gruba karşı hassasiyetin oluşmasına neden olabilir.
Bu yazı dizimizde popüler olan ve adını duyduğumuz pek çok diyet ve vücudumuza etkileri hakkında konuştuk. Kısaca şunu belirtmek istiyorum; yanlış diyetleri uygulayarak kilonuz eksilebilir. Fakat eksilen tek şey kilonuz değil, sağlığınız da olur. Eğer gerçekten, sağlıklı şekilde kilo vermek istiyorsanız diyetisyenlerden destek almanızı öneririm. Unutmayın, her ilaç nasıl her hastalığı tedavi etmiyorsa, her besin veya her diyet de size kilo verdirmez. En iyi diyet programı, genel sağlık durumunuzun, öğün saatlerinizin, sevdiğiniz besinlerin değerlendirildiği ve diyetisyenler tarafından size özel olarak planlanan diyettir. Sağlıkla kalın…
