Sivil

Otorite; kontrol alanının tehdit edilmesine tahammül edemez. Kontrol alanının dışında kalandan yani sivil olandan rahatsızlık duyar.

Otorite; iktidarın devamı için kontrol alanı dışında dışında kalan sivilleri ehlileştirmeye ya da yok etmeye çalışır. Aksi halde sivil olan; otorite karşıtı tutum ve davranışları ile otoriteyi; “otoritenin kontrol alanı içerisinde hareket eden siviller(!)*” karşısında küçük düşürür ve “otoritenin kontrol alanı içerisinde hareket eden sivillerde(!)*” otorite karşıtı davranışları tetikler.

Sivil nedir?
Ülkemizde sivil kelimesi -genel olarak- üniforma giymeyen, üniformasız anlamında kullanılıyor. Otoritenin alan koruma görevini idame ettiren kolluk kuvvetlerinin** mesai saatleri dışında kalan zamanlarında üniformadan yoksun giyim tercihe referans olarak kullanılan “sivil” sözcüğü mevcut kullanımı itibari ile otorite ve erkleri elinde tutanlar ile otorite ve erkler tarafından ezilenleri aynı tarafa koyuyor. Mevcut sivil tarifimiz altına istiflediğimiz üniformasızların bir kısmının -aslında- otorite alanının yaratıcıları ve kollayıcıları olduğu gerçeğini yadsıyamıyorsak “sivil” tarifimize yeni bir yaklaşım getirmemiz gerekiyor.

1993 yılında yayınlanan bir yazısında Ece Ayhan şöyle diyor;
‘Sivillik’ kavram olarak da, yaşayış olarak da bizim topluluğa gelmedi, daha yeni yeni ve yavaştan yavaştan giriyor eh biraz aramıza. Shakspeare’in saatlerce süren oyunlarını ayakta seyredenlere İngiltere’de ‘sivil’ denirdi. Bizde Türkçe’de yalnız çırılçıplak anlamına gelir. 1943 yılında Dolmabahçe’nin camisinin arkasında biz kopiller denize ‘sivil’ girerdik. İlk sivilliğimiz belki de böyle başlamış olabilir.”
Ece Ayhan, 1993

Ece Ayhan’ın yazısında ironik bir biçimde ele aldığı sivil kavramı; kavramın mevcut algılanış karmaşasının yanında bile oldukça iç açıcı gözüküyor. Hatta ve hatta çıplaklık üzerinden; doğal olan, doğaya uygun olan gibi açılımlar ile “otorite alanının dışında” kendini -en azından biçim olarak- var edebilen yeni bir sivil kavramı yaratacak olsak dahi yaratacağımız yeni kavramın ayakları; kavramın mevcut algılanışına kıyasla yere basıyor olacaktır.

Bütün bunları bir kenara bırakıp sivil sözcüğünü; otorite ve otoritenin kontrol etme eğilimi üzerinden tanımlayalım. Yalın bir anlatımla: “Kendisine; otoritenin*** kontrol alanı dışında hareket alanı oluşturabilen her düşünce ve davranış sivildir.” diyebiliriz.

Sivil Yaşamak
Yetişkinsek şayet; sivil yaşamak, sivil düşünmek, sivil algılamak ve sivil hareket etmek oldukça zordur. Bebek olarak kontrol alanı dışına doğarız belki ama daha 40’ımız çıkmadan otoritenin gölgesi üzerimize düşmeye başlar. Otoritenin yarattığı kontrol alanı el verdiğince yaşamaya, düşünmeye, algılamaya ve hareket etmeye başlarız. Sivil kalmak bizi zorlar. Bir şekilde sivil kalamayız ya da “sivil kalışımız” sadece biçimle* ilgilidir.