Yaratıcı drama yöntemi eğitim-öğretim sürecinde öğretmenler tarafından en çok kullanıldığı iddia edilen yöntemlerin başında gelmektedir. Yöntemi derslerde uyguladığını belirten öğretmenlerden yöntemin kullanımı ile ilgili ayrıntı istendiğinde öğretmenlerin genellikle sınıfta yaptıkları doğaçlama veya metin canlandırma faaliyetlerini yaratıcı drama olarak adlandırdıkları anlaşılmaktadır. Derslerin işlenişinde plansız bir şekilde yapılan kısa süreli canlandırma faaliyetlerini yaratıcı drama yönteminin uygulanması olarak kabul etmek bu yöntemin öğretmenler tarafından aslında tam olarak bilinmediğini göstermektedir. Yaratıcı drama yöntemi ile yapılandırılmış bir ders işlenişinin nasıl gerçekleştirildiğinin bilinmesi hiç kuşkusuz derslerden alınan verimi arttıracaktır. Bu anlamda yaratıcı drama yönteminin kullanılmasına dönük eksik ve yanlış bilinenlerin aydınlatılması önemlidir.
Yaratıcı drama yöntemi bir dersin işlenişi sırasında o anda akla geldiği için uygulanan bir yöntem değildir. Yaratıcı drama yöntemi belli bir plan dâhilinde ve belli aşamalarda gerçekleşir. Bu aşamaların ders öncesinde yapılandırılması ve işlenişin bu aşamalara göre yürütülmesi gerekmektedir. Ömer Adıgüzel, “Eğitimde Yaratıcı Drama” adlı kitabında bu aşamaları; ısınma/hazırlık, canlandırma ve değerlendirme-tartışma olarak belirtmiştir. Bu üç aşamada yer alan etkinlikler öğretmen/lider tarafından belirlenen amaçlara göre planlanır ve her etkinlik bir önceki etkinliğin üzerine kurulur ve birbirini destekler.
Yaratıcı drama sadece canlandırmadan/doğaçlamadan ibaret bir yöntem değildir. Bu durum daha çok yaratıcı dramanın bir teknik olarak görülmesiyle ilgili bir eksikliktir. Yaratıcı drama içerisinde kendine özgü birçok tekniğin kullanıldığı bir öğretim yöntemidir. Doğaçlama ve rol oynama yaratıcı drama sürecinde yoğun olarak kullanılan teknikler olsa da süreci destekleyen başka birçok teknik yer almaktadır. Örneğin rol koridoru, geriye dönüş, dedikodu halkası, rol değiştirme, eş zamanlı doğaçlama, donuk imge, toplantı düzenleme ve yarım kalmış materyal gibi teknikler bunlardan bazılarıdır.
Yaratıcı drama bireysel bir etkinlik değildir. Yaratıcı drama uygulamaları bir grupla gerçekleştirilir. Yani bir grup etkinliğidir. Süreçte grup üyelerinin aktif katılımı söz konusudur.
Yaratıcı drama çalışmaları sonuç değil, süreç odaklıdır. Yaratıcı drama sürecinde katılımcılar aynı zamanda izleyici olan kişilerdir. Yani yapılan çalışmaların seyircilere sergilenme amacı yoktur. Süreçte katılımcılar arasındaki etkileşim ve iletişim oldukça önemlidir. Öğrenme süreç içerisinde gerçekleşir.
Yaratıcı drama tek bir dersle ilişkili bir yöntem değildir. Yaratıcı drama yöntemi aşamalarına ve bileşenlerine dikkat edilerek her dersin işlenişinde kullanılabilir.
Yaratıcı drama tiyatro yapmak değildir. Yaratıcı drama çalışmalarında tiyatro tekniklerinden yararlanıldığı için tiyatro ile karıştırılmaktadır. Fakat tiyatrodan birçok yönüyle ayrılmaktadır. Tiyatroda önceden hazırlanan bir metnin varlığı söz konusudur. Oyuncular kendilerine verilen rolleri büyük oranda metne sadık kalarak canlandırırlar. Yaratıcı dramada ise bir metne bağımlı olma zorunluluğu yoktur. Katılımcılar duygu ve düşüncelerini canlandırma sürecine yansıtırlar. Ayrıca katılımcıların oyunculuk becerisine sahip olması beklenmez.
Handan Şen
Okul Öncesi Öğretmeni
Drama Eğitmeni Ve Eğitim Koçu