Nöbetçi Eczaneler
Romanes dili, bir halkın tarihi, kültürü ve kimliğini temsil
eder. Hint-Avrupa dil ailesinin en eski ve en zengin
üyelerinden biri olan Romanes dili, Sanskritçe, Hintçe,
Farsça, Ermenice ve Yunancayı da kapsayan iç içe geçmiş
unsurları ve çok çeşitli kökleri olan karmaşık bir tarihin
paha biçilmez mirasıdır. Bu dil, Romanların toplumda
karşılaştıkları zorlukları, yaşadıkları deneyimleri ve
geliştirdikleri başa çıkma stratejilerini anlamamızı sağlar.
Ancak, bu zengin ve eşsiz dil bugün tehdit altındadır.
Bütün bir halkın kimliği, kültürü ve ilk elden bilgi birikimi
de bu nedenle risk altındadır. UNESCO tarafından koruma
altına alınmış olmasına rağmen, Romanların dışlanması
ve asimile edilme çabalarının sonucu kültürlerini maalesef
tehlike altına sokmuştur. Kentsel yerinde dönüşümlerle
müteahhitlere peşkeş çekilerek mekanlarından edilmişler
ve toplumsal entegre diye diye hangi topluma entegre
olacaklarını bilememişler. Bunlar yetmiyormuş gibi bir de
dilleri unutulmaya yüz tutmuş.
Her siyasetçinin, her kendini abi görenin, her tezini bitirmek
için Romanları kendine dost edinip işi bitince bir daha
mahalleye uğramayanın, her bir projem var hibe alayım
diye Roman mahallesini mesken tutup cebini dolduranların
dillerinden düşürmedikleri “Romanlar bu memleketin
asli unsurlarıdır. Bu memleket onların” cümlelerinin
sorumluluğunu yerine getirme vaktinin geldiğini
düşünüyorum ve Çanakkale’de bir Roman Dili ve Kültürü
Araştırmaları Enstitüsü/Vakfı kurmalarının vaktinin çoktan
geçtiğine inanıyorum.
Romanes dili, sadece Romanların değil, bütün insanlığın
ortak mirasıdır. Sadece bir dil değil, bir yaşam biçimidir.
Sadece bir iletişim aracı değil, bir sanat eseridir. Sadece bir
kültür değil, bir medeniyettir. Sadece bir halkın değil, bütün
dünyanın zenginliğidir.
Romanes dili, unutulmaya değil, yaşatılmaya layıktır. Yok
edilmeye değil, korunmaya layıktır. Küçümsenmeye değil,
saygı duyulmaya layıktır. Dışlanmaya değil, kucaklanmaya
layıktır. Öğrenilmeye, öğretilmeye, konuşulmaya, yazılmaya,
okunmaya, dinlenmeye, sevilmeye layıktır. Romanes dili,
Romanların sesidir, nefesidir, kalbidir. Romanların ruhudur,
hayatıdır. Romanların hakkıdır. Romanların onurudur.
Sonuç olarak, Romanes dili, sadece Romanların değil,
tüm insanlığın ortak mirasıdır. Bu dilin korunması ve
canlandırılması, sadece Romanların değil, tüm insanlığın
sorumluluğudur. Bu nedenle, Romanes dilini korumak
ve canlandırmak için hepimizin çaba göstermesi
gerekmektedir. Bu, sadece bir dilin korunması değil, aynı
zamanda bir halkın onurunun korunması anlamına gelir.
Bu, sadece bir dilin canlandırılması değil, aynı zamanda
bir halkın ruhunun canlandırılması anlamına gelir. Bu,
sadece bir dilin yaşatılması değil, aynı zamanda bir halkın
yaşamının yaşatılması anlamına gelir. Bu, sadece bir dilin
sevdirilmesi değil, aynı zamanda bir halkın sevdirilmesi
anlamına gelir. Bu, sadece bir dilin öğrenilmesi değil, aynı
zamanda bir halkın öğrenilmesi anlamına gelir.
Hüseyin ÇAY
hsyn.cay@gmail.com
Sosyal Bilimler Uzmanı
P4C Felsefe Eğitmeni
