Nöbetçi Eczaneler
Hümanizm ya da İnsancılık Modern Çağ’dan beri olumlu çağrışımlar yaparak bizimki gibi birçok dilde yer edinmiş bir kelime. Bir insanın, ideolojinin ya da kurumun hümanist olması halk arasında genelde istenilen bir şey gibi görünüyor. Birine “hümanist” denilirken çoğu zaman iltifat edildiğine şahit olmuş oluyoruz. Peki, bu kadar iyi bir şeyse bu hümanizm neden eleştiriliyor olabilir?
Özellikle post-modern tartışmaların felsefede yer edinmesiyle birlikte birçok düşünür Hümanizm akımını eleştirmeye başladı. Bunun temelde çok basit bir nedeni vardı; insanlar için eşit hak, adalet ve özgürlük talep eden Hümanizm’in kimlerin yeterince “insan” sayılabileceğine dair belli ölçütleri vardı. Buna göre Hümanizm’in tüm insanlar için adalet, eşitlik ve özgürlük isteğini aslında bir avuç ayrıcalıklı insan için daha fazla ayrıcalık yaratmak şeklinde vuku buldu.
Irk, cinsiyet, din, dil gibi birçok farklı ölçütle “modern” olarak belirlenmiş insan profiline uymayan birçok insan, günümüzde Hümanizm’in 17. Yy’da sözünü verdiği özgürlükten faydalanamaz hale geldi. Hal böyle olunca düşünürler eleştiri oklarını bu akıma çevirdi. Eşitlik, hak ve özgürlük gibi ideallerin ölçütün insan olup olmaması tartışması çağımızın en popüler sorularından birini oluşturuyor.
Berçem Şen
Dokuz Eylül Üniversitesi, Felsefe.
beriiisen@gmail.com