Eyvah, Karar Verilecek!

Karar vermek bir şeyleri seçme bir şeylerden de vazgeçmeyi içerir.  Bu kimine zorlayıcı gelirken, kimine göre daha kolaydır. Senin de herhangi bir konuda karar vermekte zorlandığın oluyor mu?

Dünya belirsiz bir yer ve geleceği görmemiz mümkün değil. Hal böyle olunca aslında verilen her karar bir riski de içeriyor. Verdiğin kararın sonucu olumlu da olabilir, olumsuz da. Hata yapmaktan korkan kişi ya karar vereceği durumlardan kaçıyor ya da kararı başkaları versin istiyor, başkalarından onay almaya ihtiyaç duyuyor.

Çocukluk döneminde eğer ebeveynlerin tarafından bir girişimde bulunduğunda sürekli uyarıldıysan, suçlandıysan karar vermekte zorluk yaşayabilirsin. Hiç hata yapmaman gerekiyormuş gibi hissedebilirsin. Yetişkinlik hayatında da hata yaptığında ebeveynlerinin seni suçladığı gibi sen de ya kendini ya da başkalarını suçlarsın.

Çocukluk döneminde ebeveynlerin tarafından tutarsız davranışlara maruz kaldıysan da karar vermekte zorlanabilirsin. Ebeveynlerinden biri bir şeyi “yap” derken, diğeri “yapma” diyorsa, tutarsız mesajlar veriyorlarsa yetişkinlik döneminde de kendini, seçenekler arasında kaybolmuş, kararsız ve ne yapacağını bilemez halde hissedebilirsin.

Karar vermek bir sorumluluk gerektirir. Çünkü o kararın getirdiği sonuçları göğüslemen gerekir. Sonuç olumsuz olursa; “O zaman, o koşullarda en doğru olduğunu düşündüğüm şeyi yaptım” diyerek kendini suçlamak yerine kabul edici davranan kişi, bir süre sonra bu durumdan bir ders çıkararak daha öngörülü olmayı geliştirir. Böylece kişi hem sezgilerine hem de mantığına ve öngörüsüne göre kendi için daha iyi seçimler yapmayı öğrenir. Yetişkin olmak bir anlamda; karar vermek, o kararın sonuçlarının sorumluluğunu almak ve bunları yapabildiğin ölçüde özgür olmak demektir. Karar verme becerisi artan kişinin kendine verdiği değer de hayattan aldığı doyum da artar.

Hata yapmaktan korkuyorsan; çocukluk döneminde bu durumun nasıl yaşandığını düşünebilirsin. Bir şeyi keşfetmek, bir eylemde bulunmak istediğinde nasıl tepkiler aldın? Aklına gelen anıları ayrıntılı bir şekilde anımsayıp orada yaşadığın duygularla temas etmek iyileştirici olur. Ne hissetmiş olabilirsin; öfke, engellenme, korku, tedirginlik, diken üstünde olma, suçluluk veya başka bir duygu… Duygunu adlandırman, sesli bir şekilde söylemen ve bir süre o duyguyu hissetmen o duygunun yoğunluğunu azaltabilir. Bu çalışmayı yaparken bir yandan da günlük hayatında bir şeyler hakkında karar vermeyi artırabilirsin. İlk zamanlar bir anda büyük kararlar vermek yerine daha ufak, sonuçları o kadar ağır olmayacak konularda karar vererek başlaman iyi olabilir.

Kararsızlık yaşıyorsan, iki seçenek arasında gidip geliyorsan; bunlar ebeveynlerinin sesi olabilir. Çocukluk döneminde annen başka bir şey baban başka bir şey söylediyse ve sen onlardan onay almak için nasıl davranman gerektiğini kestiremediysen, kendin olmana izin verilmediyse yetişkin olduğunda annenin ve babanın sesi senin iç sesin haline gelir. Kendi sesini duyamazsın. Bu nedenle kararsızlık yaşadığında “A seçeneğini yapmamı isteyen kim, B seçeneğini yapmamı isteyen kim?” diye sorarak anne babanın isteklerini ayrıştırıp “Peki ben ne istiyorum?” diye kendine sorabilirsin. Bu kendi sesini bulma ve hayatını yönetebilme yolunda büyük bir adım olur.

Sevgiler…

Psikolojik Danışman & Psikoterapist Ayyüce ATLI

Sorularınız ve yazmamı istediğiniz konular için mail gönderebilirsiniz… pdayyuceatli@gmail.com