Savaştan barış doğan topraklarda, her sene 24 Nisan’ı 25 Nisan’a bağlayan gece Anzak Günü ve anma törenleri gerçekleşiyor. Yıllar içerisinde Şafak Ayini’ne katılım giderek azalırken, bu sene, pandemi tedbirlerinin geride kaldığı günümüzde katılım yaklaşık olarak 300 kişide kaldı. 2015 yılında ortalama 15 bin konuk ağırladığımız o günlerden bu günlere gelindiğinde, artık 24-25 Nisan’da Çanakkale sokaklarında Avustralyalı, Yeni Zelandalı görülmez oldu. Çanakkaleliler “Anzaklar nerede?” derlerken, turizmciler ise gazetemize açıklamalarda bulundular.
24 Nisan’ı 25 Nisan’a bağlayan gecenin şafağında, Anzak Koyu’nda gerçekleşen Şafak Ayini’ne katılım yıllar içerisinde düştü. Katılım sayısı düşerken, Çanakkale sokaklarında neredeyse hiç Avustralyalı ve Yeni Zelandalı görülmez oldu.
Kordon boyunda düzenlenen eğlenceler, 2015 yılında gelen 15 bin kişi artık çok gerilerde kaldı. Bu sene 300 kişi ile anma töreni düzenlenirken, konuyu turizmciler ile görüştük. Hanifi Araz ve Mehmet Satar, görüşlerini gazetemiz ile paylaştılar.
“Gerek yıl içerisinde, gerekse anma törenleri için sayılarının azalmasını gözlemledik”
Maydos Restaurant ve Hassle Free Seyahat Acentası sahibi aynı zamanda CHP İstanbul İl Turizm Komisyonu Üyesi Hanifi Araz, “Bu sene 24 Nisan törenleri, 2 sene süren pandemi sürecinden sonra ilk kez yapıldı. Ben yapılmasında, çok büyük fayda görüyorum. Ama hayal ettiğimiz bir sonuçla karşılaşmadık. Protokolü ayrı tutacak olursak, yaklaşık maksimum 300 ziyaretçi topluluğu vardı. Bu bizim eski yıllardaki alışık olduğumuz sayılardan çok uzakta. Bu sayıdaki düşüş 2015’in hemen arkasından, sayının biraz düşeceğini tahmin ediyorduk. 2015’ten sonra meydana gelen uluslararası düzeyde sayabileceğim sansasyonel terör eylemlerinden sonra, bir anda Avustralyalıların gerek yıl içerisinde, gerekse anma törenleri için sayılarının azalmasını gözlemledik.
“En katılımlısı 2015 diyebiliriz”
Çanakkale’ye 2015 yılında 10 bin kişi planlandı. Tören alanına gidemeyen alternatif tören yapan en az 3-4 bin kişi daha vardı. Yaklaşık 14 bin kişiyi ağırladık. 1990’lardan bu yana düzenlenen Anzak törenlerinin en kapsamlısı, en katılımlısı 2015 diyebiliriz.
“Yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kaldı”
Türkiye’ye gelen Avustralyalı, Yeni Zelandalı sayısı yıllık 100 binlere dayanmıştı. Bununla beraber İngiltere’den Kanada’dan gelen konuklarımızda vardı. 2015 Ankara Gar patlamasının ve onun arkasından devam eden terör olaylarının ardından, alçakça yapılan bir darbe girişimden sonra, bizim için çok önemli bir Pazar olan Avustralya-Yeni Zelanda pazarı yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kaldı.
“İmajımız ciddi anlamda erezyona uğradı”
Bunun haricinde, dışarıda imajımızda ciddi anlamda erezyona uğradı. Arkasından gelen pandemi turizmi, Avustralya-Yeni Zelanda pazarını bitme noktasına getirdi.
“Avustralyalılar ve Yeni Zelandalılar Türkiye’yi görmekten vazgeçmeyecekler”
Bundan sonraki beklenti, umuyorum Türkiye hak ettiği gibi yönetilecek. Hukuk, adalet sistemimiz sağlıklı bir yapıya kavuşacak. Barış egemen olacak. Sınırımızda savaş var. Bunlar turizm için dezavantajlı durumlardır. Bu imajlarımızı tekrar onardığımızda koşarak geleceklerdir. 1915’teki dramatik savaştan barış çıkartmış insanlarız. Değerli olan budur. Konuklarımızda aynı görüşteler. Avustralya ve Yeni Zelandalılar Türkiye’yi görmekten vazgeçmeyecekler” ifadelerini kullandı.
“Nesiller değiştikçe bazı yaşananlar unutulmaya yüz tutar”
Kolin Hotel Genel Müdürü ve Türkiye Otelciler Birliği Çanakkale Temsilcisi Mehmet Satar, “Pandemi dolayısıyla, 2 yıldır organizasyonlar yapılamıyordu. Pandemi sonrasında, bu kadar temkinli bir şekilde yapılan bir anma töreni ve organizasyon bizim eleştirmememiz gereken bir durumdur. Şöyle de bir şey var, nesiller değiştikçe bazı yaşananlar unutulmaya yüz tutar ya biz bu durumu tazelemedikçe, sadece devletlerin ve resmi kuruluşların gelip yaptıkları anma töreninin daha ötesine geçilemeyecektir.
“Devletlerin yaptığı anma töreninin ötesine geçiyor olabilmemiz lazımdır”
Bizim için çok anlamlı bir gündür. Anzak günü, şafak ayini hepimizi duygulandırır ama bu ruhu Avustralya’daki, Yeni Zelanda’daki savaşa katılanların torunlarına öyle bir aksettirmemiz gerekir ki öyle bir yansıtmamız gerekir ki insanlar buraya gelmek için büyüklerini anmak için ilgi duysunlar. Anzak günü gelmişler, burada tören yapılıyor, devletlerin yaptığı anma töreninin ötesine geçiyor olabilmemiz lazımdır.
“Daha çok ruh katmak lazımdır”
Zaman içerisinde yoksa katılım azalmaya devam eder. Daha çok ruh katmak lazımdır. Birlikte gözyaşı dökmek, acıları birlikte paylaşmak gerekir. Zaten pandemi birçok alışkanlığımızı bizlere unutturdu. Ben, çok olumsuz bakmıyorum. Zaman içerisinde güncel tutuldukça, 24 Nisan, büyük bir tutku ile eski ilgisine kavuşacaktır.
Meslektaşım Ahmet Çelik ile birlikte, onun dile getirdiği, Sayın Bakandan talep ettiği üzere, “Bir tanıtım programı gerçekleştirelim” talebi oldu. Doğru bir karardır. Bunların yapılıp, bilgilerin güncellenerek, yeni nesillere aktarılması gerekir diye düşünüyorum” açıklamasında bulundu.
Tunahan Ünsal