Nöbetçi Eczaneler
Pandemi dönemiyle birlikte online sipariş sistemleri artmaya başladı. Bu sebeple kurye sektörü büyümeye başladı. Sektörün gelişmesiyle birlikte kurumsal firmalar “esnaf kurye” modeline geçiş yaptı. Kuryeler ise bu modelden memnun değil. 1915 Çanakkale Motosikletli Kuryeler Dernek Başkanı Settar Yurdakul gazetemize verdiği röportajda esnaf kurye modelini neden istemediklerini anlattı. Başkan Yurdakul “Esnaf kurye olarak çalışan arkadaşlarımızın sıkıntısı çok büyük. Herhangi bir tazminat hakkı yok. Kaza yaptığında sorumluluk kuryeye ait. Çalıştığı firmaya ait değil. SGK ve Bağ-Kur yatırması gerekiyor. Vergi ödemesi gerekiyor. Hastalandığında para kazanmıyor. Devlet destekli sigortalı olmadığı için sadece çalışıyor ve parasını alıyor” dedi.
Son günlerde İstanbul ve Ankara olmak üzere çeşitli şehirlerde kuryeler haklarını arıyor. Kurumsalda çalışan kadrolu kuryeler maaşlarının yükseltilmesi esnaf kuryeler ise kadrolu olmak istiyor. Bu modelde çalışan kuryeler araçlarını almak ve bu araçların her türlü bakım, sigorta, yakıt masraflarını da kendileri karşılamak zorunda kalıyor. Kuryeler ise gelirlerinden masrafları çıkartıldığında emeklerine karşılık yeterli kazanç sağlayamadıklarını belirtiyor.
Esnaf kuryelik kazandırmıyor
1915 Çanakkale Motosikletli Kuryeler Dernek Başkanı Settar Yurdakul esnaf kurye olarak çalışan kuryelerin problemlerinin büyük olduğunu belirterek “Herhangi bir tazminat hakkı yok. Kaza yaptığında sorumluluk kuryeye ait. Çalıştığı firmaya ait değil. SGK ve Bağkur yatırması gerekiyor. Vergi ödemesi gerekiyor. Hastalandığında para kazanmıyor. Devlet destekli sigortalı olmadığı için sadece çalışıyor ve parasını alıyor. Aldıkları para 8 saatlik çalışma süresinde kazanabildiği para asgari ücretten daha düşük duruma geldi. Çünkü benzim 15 lira oldu. Motor yağı var değişmesi gereken değişimi kuryenin durumuna bağlıdır haftada 1000 kilometre yapıyorsa 10 günde bir değişir. 150 lira motor yağı zaten. 8 ayda bir lastik değişmesi gerekiyor. Ekipman masrafları var. Bunların hepsini düşünce asgari ücretten daha düşük bir şey kalıyor. Biz motora binip kontağı çevirdiğimizde bizim hatta kalma ihtimaliz yüzde 50. Ya ölürüz ya da sakat kalırız. Biz şu anda o kadar zor durumdayız. Zor bir meslek. Son zamanlarda yapılan eylemlerle birlikte bazı değişimler oluştu. Artık esnaf kurye kadrolu kurye olacak. Kadrolu kurye olunca sigortası firma tarafından yatırılıyor. Genel sağlık sigortası alabiliyor, tazminat hakkı olacak. Burada bir kardeşimiz aylar önce vefat etti. Firma motorun masrafını çocuğuna annesinden istedi. Bunu burada hiçbir esnaf yapmaz ama kurumsal yapıyor. Bizde diyoruz ki esnaf kurye olarak çalışsa bile haklarını alabilsin. Bizim amacımız bu. Büyük kurumsal firmalar Çanakkale’ye ilk geldiğinde burada 20- 25 kişi vardı hepsi kadroluydu. Şu anda 16 motor var 6 tanesi aktif. 3 tane kadrolu var geri kalanın hepsi esnaf kurye. Öyle bir duruma geldi ki artık kadrolu olan kuryeye mobing uygulayarak istifasını verdirip esnaf kurye almaya çalışıyor “dedi.
Başkan Settar Yurdakul “Esnaf varsa biz varız biz varsak esnaf var. Biz birbirimize sahip çıkmalıyız. Çanakkale’ye kurumsal bir şirket ilk geldiğinde telefonuna gelen sipariş çamaşır suyu tuvalet kağıdından tutunda sabununa kadar kurye götürdü verdi. Bakkalı olanlar ne yaptı kapatmak zorunda kaldı. Aynı sistemin esnafın başına gelmesini istemiyoruz. Belli bir süre sonra öyle bir duruma gelecek ki esnaf kurye dışarıda şahsına çalışan kuryenin önünce geçecek. Bu sefer fastfood dağıtan firmalar diyecek ki kardeşim benim param bu bana bu parayı veriyorsan vermiyorsan kapat sepetini diyecek. Şu anda onu yapamıyor çünkü biz varız” dedi.
Nedim Bayhan
