65 yaş üstü

Geçen sene bahar aylarından itibaren kısıtlamalar, ilk önce 65 yaş üstü büyüklerimizin tamamen evde kalması tedbiri ile başladı. Bir kısım insanda “ evden çıkamıyorlarsa tehlike yaşlılar mı?” algısı oluştu. Halbuki alınan tedbirin amacı, virüsün ölümcül etkisinin yaşlılarda daha fazla olacağı bilgisinden kaynaklanıyordu. Sağlık bakanının açıkladığı ilk ölümlü vaka da bile vurgulayarak  “65 yaş üstü bir hastamızı kaybettik” demesi büyüklerimizi  endişelendirmişti,  gençlerde  de “demek ki bize bir şey olmaz” fikrine katkısı olmuştu. Ama geçen bir yıl, gençler ve çocukların da virüse dayanaksız olduğunu gösterdi.

Yaşlılarımız için aşı önceliği haklı olarak verildi. Bu kadar endişeden sonra onlar da Aile sağlığı merkezlerine (ASM*) gidip aşı olmak istediler. Ama ne mümkün. Sıralar oluştu. Personel yetmedi. İlaç planlanmayan bu talebe bazı noktalarda yetişmedi. 184 SABİM* numarasından sıra alınması gerektiği söylendi. Eve gidip 184 arandı telefona cevap verilmiyor, hatlar meşgul. Düşüren uzun süre bekledi. Sonuç alabilen aşı randevusu alanlar  oldu, alamayanlara MHRS* üzerinden randevu oluşturun dendi. 65 yaş üstünü ilk önce toplumdan izole edip evlerinde yalnızlaştıran kurallar, tamamen değişip bir anda toplumun içinde sokaklarda dolaştırmaya döndü. Bir de yetmedi bu kişilerin evlerinde bilgisayar var mı? İnternet üzerinden  MHRS’yi  nerede bulacak ve  randevu alabilecekler mi? Genç 184 operatörlerinin kolaycı tavsiyelerine muhatap bırakıldılar.

Benden  bu aşamada yardım isteyen akrabalarım  için, Sağlık bakanlığının baş harfleri kısaltılmış randevu sistemine giriş yaptım. Öyle kolay değil bu randevuyu almak. Önce e-devlet şifresi lazım. PTT şubelerine gidip şifreyi alabilirlermiş. Yine bir tehlikeli yol. PTT şubelerinde  de iş yoğunluğundan sıralar var. Bankaların internet şubelerine girebilenler için PTT aşaması atlanabiliyor. Bunu bilmek bize avantaj sağladı. Önce bankaya sonra e-devlete internetten ilerledik. MHRS de orada seni hazır beklemiyor. Bul randevuyu al yok tabii. Üyelik aşamaları var. Onaylama kodları var. Telefon ve email adresin gerçek mi diye tekrar kontrol ediyor. Bu işleri 65 yaş üstüne telefonla konuşarak yaptıramadım tabii. Artık izolasyon kurallarını boş verip tedbirlerimizi alıp (maske, mesafe) evde buluştuk. Büyüklerim hem sorulan sorulara karşı hem de işlerin uzunluğuna karşı sabırsızlar. “Geldin artık al şu randevuyu” diyorlar. Sonunda MHRS içinde randevu sistemine girip illa ASM de aşı olmak gerekmediğini görüp, yakın bir hastanede randevu oluşturduk. Aşılarını da beklemeden oldular. Operatörlerin dediği kadar kolaymış randevu almak. Ama aradaki aşamaları 65 yaş üstüne yaptırabilmek en azından benim çevremdekilerin yapabilmesi mümkün değil.

65 yaş üstü ile empati kurabilmek, onların ne yapabileceğini veya ne yapamayacaklarını bilmek lazım. İnternet okur yazarlığı kitap okumak gibi küçüklüğümüzden beri bildiğimiz şeyleri yapmaya benzemiyor. Gittikçe gelişen değişen bir dünya. En azından genç akrabalar büyüklerine sabırla internette büyüyen yeni dünya düzenini anlatması lazım. Bunu onlara borçluyuz. Onlar bize okumayı öğretmişlerdi. Kitaplar hediye edip bizi sevindirmiş ve dünyayı tanımamızı sağlamışlardı.

Bir sonraki aşamada daha genç yaşlar da aşılama listesine girecekler. O yüzden şimdiden MHRS için şifrelerinizi almaya başlayın. Sonra büyüklerimizin düştüğü duruma düşmeyin. Konumuz olan 65 yaş üstü olunca aşıdan bağımsız bir not düşmem gerekiyor. Salgın öncesinde de bazı gözlediğim saygısızlıklar vardı. Özel halk otobüsü şoförleri toplu taşımanın  kamu yararına yapılan hizmet olduğunu unutuyorlardı. Kanunlarla belirlenmiş 65 yaş üstü kişileri topluma karıştırma amaçlı, ücretsiz kent içinde ulaştırma insiyatifini ihlal ederken defalarca gördüm. Şimdi artık istedikleri oldu. 65  yaş üstü toplu taşıma kullanamıyor. Artık Halk otobüslerinin karlılıkları artmıştır “bedavacı” diye itham ettikleri 65 yaş üstü büyüklerimiz otobüslerine binemedikleri için.

ASM:Aile sağlığı merkezi

SABİM: Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi (184)

MHRS: Merkezi Hekim Randevu Sistemi