Gitmek mi zor kalmak mı?

Coğrafi konumu ve ekonomik ilişkileri ile her zaman İstanbul, Ankara, İzmir ile doğrudan bağlantılı olan Çanakkale’de ulaşım artık problem haline geldi. 2018 yılında yaşanan kur artışına bağlı olarak enflasyonun çift haneli rakamlara ulaşması ve alım gücünün düşmesi, tepeden tırnağa her şeye zam getirmiş, zam gelen kalemlerden birisi de ulaşım olmuştu. Maliyetlerin artması ile bir hayli pahalı hale gelen ulaşım bedelleri vatandaşın belini büktü. 1.5 TL olan Eceabat bileti 3.75’e, 70 TL olan Ankara bileti ise 140 TL’ye çıktı. Gelir aynı kaldı, giderler yüzde 100 arttı. Vatandaşlar, “Gideceğiz gidemiyoruz, kalacağız iş yapamıyoruz. Gitmek mi zor kalmak mı” siteminde bulundular…

2018 yılında yaşanan kur artışı tüm piyasaları etkilemiş, doların önlenemez yükselişinden sonra alım gücü düşmüş ve tepeden tırnağa her şeye zam gelmişti. Zamdan etkilenen sektörlerin başında ulaşım gelmiş ve otobüs fiyatları tavan seviyelere ulaşmıştı. Çanakkale’den büyük şehirlere gidecek olan vatandaş artık biletini almadan iki defa düşünür oldu.

Yaşanan kur artışından sonra, TL değer kaybetti, enflasyon çift haneli rakamlarda hızla yukarıya tırmandı. Ulaşımın aşırı derecede zamlanmasına firmalar yakıt giderlerini gerekçe gösterirken benzin 5 TL’den 6.5 TL’ye çıktı. Bazı bölgelerde 7 TL’yi gördü. Lastik, araç bakım giderleri, akaryakıt harcamaları üst üste konduğunda vatandaş yüklü bir fatura çıktı.

“70 TL olan biletler artık 140 TL”

Bundan sadece bir buçuk yıl önce Çanakkale’den İstanbul’a gitmek isteyen bir yolcu iskeleden almış olduğu bilete 50 TL ödüyordu. Ankara’ya gidecek olan yolcu 70 TL, İzmir’e ulaşımın bedeli ise 50 TL idi. Aradan geçen bir buçuk yılda 50 TL olan İstanbul bileti 70-80 TL, 70 TL olan Ankara bileti 140 TL, 50 TL olan İzmir bileti ise 70 TL oldu.

“4 kişilik bir aile İstanbul’a 400 TL’ye gidiyor”

Çanakkale’den bir kişi İstanbul’a gitmek için 80 TL’ye biletini aldı, yola çıktı. Yolda 12 TL’ye bir çorba içti. Su ve çaya 10 TL harcadı. Her yerde paralı olan tuvaletleri kullandı 5 TL’de tuvalete verdi. Bir yolcunun bu şartlar altında Çanakkale’den İstanbul’a gidişi 100 TL’yi buldu. 4 kişilik bir ailenin gidişi ise 400 TL’yi aşar oldu.

“Uçakla Ankara 150 TL”

Çanakkale-Ankara uçak seferleri otobüs firmalarının uyguladıkları zamlardan sonra popüler hale gelirken, fiyatlar hava yolu ulaşımında da arttı. Kısa vadece Ankara’ya uçakla gitmek isteyen yolcular için ortalama 350 TL bilet masrafı oluştu. Bugün Ankara’ya, Ağustos ayında gidecek bir yolcu ise biletini erken aldığında karşısına 150 TL gibi bir rakam çıktı.

Vatandaş bir zamanlar ucuz diye tercih edilen karayolunun artık havayolu ile neredeyse aynı olduğunu, bir yerden bir yere gidemeyecek durumda olduklarını dile getirdiler. Dolar 7 TL iken yapılan zamlar dolar 5 TL’ye düştüğünde ger alınmayınca ortaya çıkan tablo hem esnafı, hem üreticiyi hem de tüketiciyi zor durumda bıraktı.

“Eceabat-Çanakkale git-gel 195 TL”

Öte yandan Çanakkale’de çalışan bir kentli Eceabat’taki evinden çıktıktan sonra arabalı feribota biniyor. Gidiş 3.75, dönüş 3.75 ödeme yapan kentli gün sonunda evine 7.5 TL’lik bir fatura ile dönüyor. Bu kentlinin haftanın 6 günü çalıştığı düşünüldüğünde ulaşım bedeli 195 TL olarak göz dolduruyor. Aracıyla karşı yakaya geçmeyi ise fahiş ücret tarifesi nedeniyle, mecbur kalmadıkça tercih etmiyor.

Tunahan Ünsal