Nöbetçi Eczaneler
Uluslar arası Homeros Edebiyat Festivali TroYazar etkinliğinde tüm kesimler tarafından sevilen ve saygı duyulan bir isim, Çanakkale halkı ile buluştu. Tarih’in duayen ismi İlber Ortaylı, Cumartesi günü Troy Park AVM’de saat 16.00’da 3 binden fazla Çanakkaleli ile bir araya geldi. İlber Ortaylı’nın söyleşisi yoğun kalabalık tarafından can kulağı ile dinlendi.
Türkiye’de tarih denince akla ilk gelen isim olan duayen tarihçi, akademisyen, yazar İlber Ortaylı Troy Yazar etkinliği için Çanakkale’ye geldi. Ortaylı Cumartesi günü önce saat 13.00’de Troia Antik Kenti’nde Festivalin açılışına katıldı. Daha sonrasında Troy Park AVM’de 3 bin Çanakkale’li ile bir araya geldi. Troy Park AVM’de etkinliğin başlangıç saati olan 16.00’dan saatler önce kalabalık başladı. Çanakkale halkı Ortaylı’yı görebilmek ve dinleyebilmek için saatler öncesinde AVM’de uzun kuyruklar oluşturdular. Genç, yaşlı, kadın, erkek yaklaşık 3 bin kişi İlber Ortaylı ile bir araya gelmenin mutluluğunu yaşadı.
“ÇANAKKALE’YE ZİYARETÇİ SAYISI HER GEÇEN GÜN ARTIYOR”
İlber Ortaylı söyleşisinde, “Birinci Cihan Savaşı’nda büyük bir açlık olduğu doğru değildir. Burada asker belirli ölçüde besin değerlerini almıştır. Demek ki canları istedikleri zaman Türkler organize olabiliyor. Büyük zamanlara ihtiyaç olmuyor. Çanakkale’nin bir özelliği de birliğimizi muhafaza eden bir yerdir. Çanakkale’de giderayak ziyaretin, ziyaretçinin sayısı artıyor. Bu ziyaretler sonrası herkesin kendine göre yorumu artıyor. Bunları KHK ile engellemek mümkün değildir. Çanakkale’de savaşan her neferin her erbaşın her subayın kendine göre bir değer olduğu açıktır. Bunu kabul etmek zorundasınız.
“TÜRKİYE’DE FEVKALADE BİR ASKERİ EĞİTİM VARDI”
Türkiye’de fevkalade askeri bir eğitim vardı. Erkan-ı Harbiye’lerden yetişen askerler oldukça niteliklidir. Mustafa Kemal de, İnönü de, Fevzi Çakmak da, Enver Paşa da bu kişiler arasındadır. Bunların diğer ordulardaki komutanlara kadar üstünlükleri vardır. Her birisi buralara gelene kadar çok büyük savaşlar yaşamışlardır. Deneyimleri çok fazladır. Bunlar savaşı Çanakkale’de öğrenmediler. Emrindeki askerlerde hayattan bezmiş değildirler. Bunların her birinin kendilerince bir dayanıklılığı vardır. İnatçı bir tiptirler. Bu askerler başka ordularda da var. Örneğin Rus ordusu gibi.
“BİRİNCİ DÜNYA HARBİ’NDE ÖNEMLİ HASTALIKLAR ORTAYA ÇIKTI”
Birinci Dünya Harbi’nde çok önemli hastalıklar ortaya çıkmıştır. Bu hastalıklar ruhsal hastalıklardır. Gerek savaş sırasında gerekse savaş sonrasında bizim orduların dışında Avrupa’da klinik vakalar vardır. Bu savaşın askerini anlamak gereklidir.
“HARBE GİRERKEN ÇEKİNEN TEK MİLLET; TÜRKİYE’DİR”
Harbe giderken çekinen tek millet Türkiye’dir. Balkan savaşından sonra biz 1. Dünya Savaşı’nı istemedik. Bu hengame içerisinde bizim burada adını andığımız komutan ve silah arkadaşları birinci cihan harbine girmek istemediler. ‘Gecikerek girelim, diplomatik yolları deneyelim’ dediler. Diplomasi mevcut hükümetin yolunda yoktu. Bu dönem çok önemlidir. Bir şeye kesinlikle inanıyorlardı ki bu savaş başlar ve biz de savaşırız. Bir ordunun moral gücü komutanların askerlerle birleşmesi, askerin komutanı takip etmesi…
“1915’TE ÇANAKKALE GEÇİLSEYDİ BİR DAHA BURADAN ÇIKMAZLARDI”
Çanakkale insanlığa milli bir vatan bilinci getirmiştir. Yoksa biz çok savaş gördük. 19.yy’daki savaşları tek tek saysam başınız ağrır. Birinci Cihan Savaşı, çok az memleket bunun destanını edebileştirdi. Bu savaşta her şeye rağmen Rusya Brets Litovks’ta savaştı. Bu savaşta Türkiye Çanakkale Cephesi’nde kendini savundu. Bu savaşa her yerde rastlanmaz. Bu savaşla bir memleket inşa edildi. Bazı şeyler yapılmışsa ona sahip çıkılır. Çanakkale savaşında neden biz savaştık, sonra zaten İstanbul’a geçti diyenler var. Bu zihniyet geri zekalı bir zihniyettir. Bir şey bildiklerini zannediyorlar. O işler öyle kolay değil. 1915’te Çanakkale geçilseydi onlar bir daha çıkmazlardı.” açıklamalarında bulundu.
Tunahan Ünsal
