Akaryakıta zam! Her şeye zam!

Dövizin yükselişi ile benzin ve motorin fiyatlarına gelen zamlar, başta çiftçi olmak üzere herkesi her alanda etkiliyor. Kuruş kuruş gelen zamlar, çiftçinin belini büküp sabana geri döndürürken diğer yandan aldığımız ekmeğe kadar etki ediyor.

Çanakkale Ziraat Odası Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Kaya, Çanakkale Tüketiciyi Koruma Derneği Başkanı Ali Rıza Berkit, Çanakkale Ziraat Mühendisleri Oda Başkanı Prof. Dr. Türker Savaş, Gökhanlar Shell Akaryakıt İstasyonu Yöneticisi Birol Arslan konuyla ilişkin görüşlerini gazetemizle paylaştı.

Dövizin son dönemdeki hızlı artış ve petroldeki yükseliş sonrası benzin ve motorin fiyatlarına zam geldi. Benzinin litre fiyatı geçtiğimiz akşam gece yarısından itibaren 12 kuruş, motorinin litre fiyatı ise 18 kuruş arttı. Zam sonrasında Ankara’da litresi ortalama 5,41 liradan satılan benzinin litre fiyatı 5,53 lira olacak. Benzinin litresi İstanbul’da 5,36 liradan 5,48 liraya, İzmir’de 5,38 liradan 5,50 liraya yükseldi. Çanakkale’de ise 6 liraya yükselen benzin katkılıda 6.03 oldu.

Dağıtım firmalarının belirlediği fiyatlar, rekabet ve serbesti nedeniyle şirketler ve kentlere göre küçük çaplı değişiklikler gösteriyor.

Benzine en son 26 Ekim’de 9 kuruş, motorine ise 27 Eylül’de 13 kuruş zam yapılmıştı. Ülke genelinde mazot ve benzin fiyatlarına yapılan zamlar, fark edilmeden hayatımızın her alanına yansıyor. Özellikle zamlar, çiftinin belini büktü. Mazot fiyatlarındaki zam nedeniyle tarlalarını traktörle sürmeleri durumunda girdi fiyatlarının arttığını belirten çiftçiler, bu nedenle işlerini at ve insan gücüyle yaptıklarını ulusal basında yer alan haberlerde ifade ettiler. Sürekli gelen zamlar çiftçinin iş maliyetini arttırırken kazancını ise düşürdükçe çiftçi çareyi geri dönüşte buldu.

Diğer yandan tüketici birebir zamdan etkilenmese de aslında aldığı ekmeğe kadar akaryakıt zammından etkileniyor. Görüşlerini gazetemizle paylaşan ilgili kişiler ise zamları kendi açılarından yorumlayarak düşüncelerini aktardılar. Çanakkale Ziraat Odası Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Kaya; çiftçiye yapılan mazot desteğinin de zamlarla birlikte güncellenmesinin gerektiğini aktararak çiftçinin bu zamlarla mağdur olduğunu ifade etti.

Çanakkale Tüketiciyi Koruma Derneği Başkanı Ali Rıza Berkit, yıllardır değişmeyen bir manzaranın içinde bulunduğumuzu, yıllardır eskimeyen afişleriyle aktararak bu zamların toplumu, kılcal damarlarına kadar ilgilendirdiğini söyledi.

Çanakkale Ziraat Mühendisleri Oda Başkanı Prof.Dr.Türker Savaş, Kaya’nın açıklamalarına benzer görüşler paylaşarak verilen desteğin çiftçinin cebinden geri alındığını vurguladı. Diğer yandan Gökhanlar Shell Akaryakıt İstasyonu Yöneticisi Birol Arslan, benzin zammını geçmişten günümüze özetleyerek ÖTV’nin düşürülmesi gerektiğini belirtti.

“ÇİFTÇİYE VERİLEN DESTEK GÜNCELLENMELİ”
Çanakkale Ziraat Odası Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Kaya, “Mazotun yarısı bizden dendiğinde mazot 3.80 TL idi. Bütün hesaplamalar bunun üzerine yapıldı. Çiftçiye ödeme yapılacağı tarihlerde mazotun 5.50 olmasıyla çiftçi olumsuz etkileniyor. Çiftçinin alacağı destek böylece azaldı. Kuşa çevrildi. Hesaplamaların mazotun 3.50 olduğunda yapılmasından dolayı ve artan zamlarla birlikte çiftçinin desteği eridi. O tarihlerde vaat edilen gibiydi fakat şimdi değil. Bu desteğin de güncellenmesi gerekiyor.Üretim maliyetleri böylece yukarı çekilmiş oluyor. Mazota gelen her zam üretim maliyetini yukarı çeker. Bu para kazanamamayı doğurur. Az zamlarla iş daraltmaya tabii gidilmez ama çiftçiyi bu durum zora sokar. Daraltma, çok uzun zaman gerektiriyor. Akaryakıt zammı maliyeti yükseltir, üreticinin de kazancını düşürür. Bu süreç bu şekilde devam ederse olumsuzluklar da yaşanır.”

“TÜKETİCİNİN KARŞI KOYACAK TAKATİ KALMADI”
Çanakkale Tüketiciyi Koruma Derneği Başkanı Ali Rıza Berkit, “Ülkemiz zor günlerden geçiyor. Her ne kadar akaryakıt zamları bir kesim tarafından ciddiye alınmasa da akaryakıt zamları; toplumun tüm kesimlerini kılcal damarlarına kadar ilgilendirmektedir. Ülkemizde tüketicinin karşı koyacak takati kalmadı. Hükümetin hızlı biçimde sosyal politika geliştirmesi lazım. Elimizdeki afişler yıllardır aynı, durum değişmiyor. Üreticiler de güçlü olmalı. Üretici güçlü olmazsa tüketici de olmaz. Toplumun tüm katmanlarının ekonomik gelirlerinin yükseltilmesi lazım. Zaman zaman farklı ülkelerde yaşananları görüyor ve duyuyoruz. Vergi fazlalıkları vatandaşlara tekrar dağıtılıyor. Biz dünyada tüketicilerle ilgili her şeyde birinciyiz, vergi zam… Ortalara bile gelsek yetecek sıralamalarda.”

“ÖTV DÜŞMEDİĞİ MÜDDETÇE DEĞİŞEN BİR ŞEY OLMAYACAK”
Gökhanlar Shell Akaryakıt İstasyonu Yöneticisi Birol Arslan, “Türkiye’de akaryakıt fiyatları; dünyadaki ham petrol ve dolar üzerinden hesaplanıyor. Ham petrol fiyatlarına zam geldiğinde, döviz yükseldiğinde bir zam yapılıyor. Her litreye devlet standart bir ÖTV ve KDV ilave ediyor. Bu da aldığımız yakıtta %50-%60 gibi bir rakama tekabül ediyor. Her 100 liranın 58 lirası devlete vergi olarak ödeniyor. Vergiler yüzünden dünyanın en pahalı akaryakıtını kullanıyoruz. Dünyada ham petrol fiyatları 1979’da petrol fiyatları 20 dolara yükseliyor. Irak Savaşı’yla ham petrol 35 dolara yükseliyor. 1990 Körfez Savaşı’yla ham petrol varil fiyatı 40 dolara yükseliyor. Üretim düştükçe 50 dolara çıkıyor. 2008 ABD’nin İran’a yaptırımları sırasında ham petrol 147 dolara kadar yükseliyor. Şu anda ham petrol yaklaşık 69 dolar civarında. Önceki akşam yapılan zamla benzin şu anda 6 lira. Katkılı benzin ise 6.3 oldu. Döviz fiyatları arttıkça zamlar devam edecek. Devlet her litreye kestiği ÖTV’yi düşürmediği müddetçe zaten döviz yükseldiği için birim fiyatı yükselecek ve zam gelme zaruriyeti ortaya çıkacak. ÖTV’den feragat edilmediği müddetçe değişen bir şey olmayacak.”

“ÇİFTÇİYE VERİLEN DESTEK CEBİNDEN GERİ ALINIYOR”
Çanakkale Ziraat Mühendisleri Oda Başkanı Prof. Dr. Türker Savaş, “Çiftçi tüm işini traktörüyle yapıyor. Baharda ayçiçeği ekimleri yapılacak. Yazlık mahsül ekimleri başlıyor. Tüm bunlar maliyette fiyatı arttırıyor. Bir de açıklanan bir destek kampanyasıyla bunun yarısını üreticiye geri vereceklerdi. Bu zamla birlikte bu yeniden gözden geçirilmedi. Orada değerlendirilen mazot desteği de birim alan başına yapılan değerlendirmeler. Zamlar öncesinde dahi o desteğe göre alacağımız mazot o birim alanlarda yeterli işi yapmamızı sağlamıyordu. Şimdi zamlarla birlikte verilen daha düşüyor. Bir nevi çiftçiye verilen destekler cebinden geri alınıyor.”

Yıldız Sağlam