Bu yazımızda Dünyanın en eski Süryani Manastırı olan Mor Gabriel Manastırı’ndan bahsedeceğiz.
Dünyanın en eski Süryani manastırı, ülkemizin tarihi zenginlikleri ile ünlü Mardin şehrinin Midyat ilçesine yaklaşık 25 km uzaklığında bulunuyor. Manastır, Süryani Kadim Cemaati’nin ünlü ve büyük yapıtlarından biri konumunda. Mor Gabriel Manastırı 1614 sene önce inşa edilmiş kadim bir ibadethanedir.
615 ve 1049 yılları arası Metropolitik Merkez olan manastır, Kral Arcadius (395-408) zamanında Mor Şemun tarafından barınma ve dua yerleri yapılmıştır. Kral Theodosius (408-450) çağında lahitlerin konaklayacağı abide evi, Meryem Ana Kilisesi, Resuller Kilisesi, Kırkşehit Kilisesi, Mor Şmuel Mabedi, kral kızı Theodora’nın Mor Şmuel tarafından iyileştirilmesi nedeniyle Theodora Kubbesi, Mor Şlemun Mabedi yapılarak mimari tamamlanmıştır. Manastır günümüze çok iyi korunarak getirilmiştir. Ufak tefek restorasyonları saymazsak ilk yapıldığı mimari ile aynı diyebiliriz.
Manastırda münzevi bir yaşam sürdüren keşiş, papaz ve rahibelerin tümü yöredeki Hristiyan cemaatlere dini telkinlerde bulunmalarının yanı sıra özellikle yaz tatillerinde Hristiyan çocuklara binlerce yıldan beri eğitim vermekte ve Hz. İsa’nın ana dili olan Aramice dili ile günümüzdeki diğer Avrupa dillerinin tümü öğretilmektedir.
Mor Gabriel Manastırı’ı coğrafi konum olarak çok güzel bir bölgeye kurulmuş durumda. Ana yoldan ayrılıp manastırın yoluna girdiğiniz zaman hangi aracı kullanıyorsanız inip yaklaşık 3 km olan yolu yürümenizi tavsiye ederim. Dönemin insanlarının manastıra ibadetleri ve eğitimleri için yürüdükleri yolda, sizde mistik bir hava yakalayarak yürüyebilirsiniz. Tepeye doğru tırmanmayı sürdürürken arkanıza baktığınızda manzaranın büyüsüne kapılabilirsiniz.
Manastırın içerisinde çok büyük bir bahçesi bulunuyor, burada soluklanıp manzaranın tadını çıkartabilirsiniz. Manastırı tek başınıza gezmeniz mümkün değil. Nedeni ise manastırın içerisinde yaşamına devam eden dini görevlilerin rahatsız olmaması. Manastırın başlangıç noktasında size bir tur rehberi eşlik etmeye başlıyor. Rehberin yönlendirmesi ve bilgilendirmesi ile birlikte manastırın içerisinde gezebiliyorsunuz. Manastırı gezerken gördüğünüz lahit mezarlar dikkatinizi çekebilir. Bu lahit mezarlar, manastırda dini görev yürütmüş insanlara ait. Rehber ile turunuz bittikten sonra manastırın bahçesinde özgürce vakit geçirebilirsiniz.
Ülkemizde tarihi geçmişi bu kadar eski olan bir manastır varken Avrupa’daki manastırların daha fazla bilinmesi ve Mor Gabriel Manastırı’na gelen yabancı ve yerli turistin az olması tur rehberlerini rahatsız etmiş durumda.
Mor Gabriel Manastırı’na gidilmeli mi?
Eğer Mardin’e kadar gitmişseniz gezi listenizin başlarında olması gereken bir yapı diyebilirim. Manastıra ulaşım biraz zor olsa da tarih severlerin bu yolu umursayacaklarını sanmıyoruz. Sonuçta Dünya’nın en eski manastırı ülkemizde iken görülmesi gerekiyor. Manastırdan çıktıktan sonra bir de Süryani şarabı içerek gezinizi tamamlayabilirsiniz.