Çanakkale Farkını Konuşturdu

“Yok olmaya yüz tutmuş değerler için yola çıktık” diyen Zeliha Afacan, 2007 yılında kurulan Girişimci Kadınlar Üretim ve Pazarlama Kooperatifi’nde başkanlık görevini yürütüyor. Kendisi, hayatını sanata ve müziğe adamış bir girişimci olarak bu alanlarda yaptığı üretimle anılmak istiyor.

Girişimci ve üretken kadınların mesken alanı Girişimci Kadınlar Üretim ve Pazarlama Kooperatifi Başkanı Zeliha Afacan, Çanakkale’nin iş dünyasında emeğiyle var olmaya çalışan kadınların hikayesini gazetemize anlattı.

“Ürettiğimiz ürünleri satarak kooperatifin kuruluş finansmanını sağladık”

Zeliha Afacan; “2006 yılında belediyenin, Yerel Gündem 21’in hazırladıkları ‘eğitimden üretime’ adında bir projeye katıldık bunun sonucunda bir kooperatif kurmak vardı amaç yok olmaya yüz tutmuş değerleri üretmek. Özellikle seramik olmak üzere folklorik bebek ve daha bir sürü dalda eğitimler aldık. 6 aylık eğitimler sonunda proje aşamasında ürettiğimiz ürünleri satarak kooperatifin kuruluş finansmanını sağladık. 18 Ocak 2007 de kooperatifi kurduk.

“Kimseye bağlı olmadan ilerliyoruz”

Belediyenin projesi olduğu için belediye başkanı ilk etapta bize belediye iş merkezinde eski sinema salonunu üretim yeri olarak verdi. Belediyenin bize dükkan sözü de vardı ama genelde birliktelikler uzun sürmediği için belediye bu durumu erteledi, ben önde asılan kişi olarak başkanın karşısına çıktık. Bize verilen sözü hatırlattık ve başkan 2012 senesinde bize encümen kararı ile bu dükkanı verdi. Biz bir iki sene kira ödemedik ama bütün dernekler bizi örnek göstererek yer isteyince biz de iyi kötü bir müşteri kitlemiz oluştu diyerek kira ödemeye başladık. En azından kimseye bağlı olmadan daha özerk bir şekilde ilerliyoruz.

“Hiç hayal kırıklığına uğramadım”

Ben bu kooperatifin kurucularındanım ve başkanıyım. Bu kooperatifte seramik, çini, keçeden ve örgüden objeler, takı, makrome işleri tarzında şeyler üretiyoruz. 10 kişi üretim yapıyoruz. Ben 2000 yılından beri bu işi yapmaya çalışıyorum ve biz daha üç seneden beri para kazanıyoruz. Bir ürün yapıyorsun tutuldu mu tutulmadı mı bunların bir süreci var ama hiç hayal kırıklığına uğramadım iyi kötü bir müşteri kitlemiz oluştu. Ankara’dan, Antalya’dan müşterilerimiz var.

“Türkiye’nin başka bir yerinde bu kadar kolay olmayabilirdi”

Çanakkale’de kadın esnaf olmak rahat ve özgür bir şey. İlkeli olduğun, insanlara saygı gösterdiğin sürece bir sorun yok. Türkiye’nin başka bir yerinde kadın esnaf olmak bu kadar kolay olmayabilirdi. Türkiye’de toplumun yarısından fazlasını kadınlar oluşturuyor ama resmi bir yerde çalışıldığında kadının aldığı ücret çok düşük. Ya mesaisi düşük gösteriliyor ya da başka bir şey. Ben tarlaya gidiyorum, tarlada ücret erkeklere göre daha düşük. Toplumun yarısından fazlasını oluşturduğumuz halde ekonomiden aldığımız pay yüzde onu geçmez. Kadınlar yükseltilmiyor çünkü karar alıcı mekanizmalarda hep erkekler var.

“Bir işin kadını erkeği yoktur”

Ben bir şeyler üretmek istiyordum çünkü biz köy endüstrisi tarzında yetiştirildik, ben her işi de yaparım. Kalıp bağlamış, beton atmış, demiş bağlamış insanım. Bir işin kadını erkeği yoktur. Şu an en iyi işleyen kooperatif biziz, biz proje aşamasında girişimcilik, kooperatifçilik, kadın ve insan hakları, ev ekonomisi, KOSGEB gibi eğitimler aldık. Yeni gelen ortaklar bunları yapmadan direkt para kazanma odaklı iş yapıyorlar. Onlarla aramızdaki fark bu olabilir.”

Tunahan Ünsal