Frankfurt Okulu

Frankfurt Okulu kavramı, 1923’te Frankfurt’ta kurulan Toplumsal Araştırmalar Enstitüsü entelektüellerinin görüşlerini ifade etmek için kullanılır. Okul, 1923’te Adolf Hitler’in egemenliği tamamıyla ele geçirmesinden sonra New York’a taşındı. Ancak 1950’lerin başında Frankfurt’ta yeniden kuruldu. Okulun en önemli üyeleri Max Horkheimer, Theodor W. Adorno, Herbert Marcuse, Leo Lowenthal ve Franz Neumann’dır. (Tekinalp & Uzun , 2009: 165)

İngiliz Kültürel İncelemeleri ve Stuart Hall

Kültürel incelemeler geleneğinin çalışmaları daha çok ideolojik olarak batı Marksizmine ve yeni sol düşünce sistemine dayanmaktadır. Bu gelenek özellikle medyada sunulan metinlerin analizini yapmaktadır. İngiliz Kültürel İncelemeler araştırmacılarına göre bu metinler, kapitalizm hegemonyasını ve ideolojisini yeniden üreten birer materyallerdir. Yani bu geleneğin öncüleri araştırmalarında ve medya incelemelerinde medyayı egemen sınıfın görüşlerine ve ideolojisini toplumun tüm gruplarına yayan bir ideolojik aygıt olarak görmektedirler.

Althusser ve ‘Devletin İdeolojik Aygıtları’

Althusser, özellikle ideoloji konusu üzerinde yoğunlaşmıştır. Onun asıl sorunu, ideoloji aracılığıyla öznenin nasıl kurulduğudur. Bu soruya cevap arayan Althusser; ideolojiyi insan zihninin ürettiği ürünlerin bir tasarımı olarak tanımlamaktadır ve bu üretim Althusser’e göre belirli aygıtlar aracılığı ile gerçekleşmektedir. Althusser felsefesi her ne kadar Marksist bir doğrultuda ilerleyen ve Marksizmi kendine temel edinen bir yapıda olsa da en önemli görüşleri Gramsci tarafından geliştirilen egemen ideoloji ve hegemonya kavramları etkisinde ortaya çıkmaktadır. Althusser’in medya kuramları alanına kattığı en önemli teorilerden olan ‘Devletin İdeolojik Aygıtları’ teorisi, Gramsci’nin hegemonya ve buna bağlı olarak gelişen rıza kavramı çerçevesinde oluşmuştur.