İlaç kıtlığı başladı

Kurdaki dalgalanma ve faizin düşürülmesi ile dolar kurunun tavan yapması ilaç kıtlığını doğurdu. Dolardaki hızlı yükseliş vatandaşların ilaçlara ulaşımını engellemeye başladı. Özellikle grip aşısının şu anda hiçbir eczanede bulunamaması ve grip ilaçları grubundaki ürün azlığı dikkatleri çekiyor.  Çanakkale Eczacı Odası Başkanı Jale Karaata şu andaki süreci değerlendirerek, “Vatandaşa ilaç yok derken eczacı olarak çok zorlanıyoruz” şeklinde konuştu. Eczacı Ali Uyanık ise, Çanakkale’de de birçok vatandaşın ilaçlarına zamanında veya tam sayıda ulaşamadığından dolayı eczane eczane gezdiği söyledi.

Son günlerde ulusal gündemde yer alan ilaç tedarikinde yaşanan sorunlar, Çanakkale’de de görülmeye başladı. Döviz fiyatlarındaki hızlı yükseliş sonrasında, özellikle ithal ilaç grupları eczanelere ya az miktarlarda sağlanıyor ya da hiç sağlanamıyor. Kış ayları öncesinde yapılan grip aşısı ise hiçbir eczanede bulunamıyor.

Çanakkale Eczacı Odası Başkanı Jale Karaata, “Öncelikle grip aşısının bulunamaması konusunu değerlendirerek, “Dönem dönem yılın son günlerinde bu sıkıntıyı yıllardır yaşıyoruz. Bunun birçok nedeni var. Güncel olarak bulunmayan grip aşısı ve grip ilaçları ile ilgili olarak şunu söyleyebilirim; dünya genelinde bir pandemi yaşandı. Bu pandemiye bağlı olarak bazı ilaçlar öne çıktı bazı ilaçların satışlarında bir durgunluk oldu. Son iki yıldır içinde herkes maske takıp, izole yaşadıkları için 2 senedir grip salgını fazla olmadı. Üretici firmalar da bunu endeksleyip, üretimde kısıtlamaya gittiklerini düşünüyoruz. Bir önceki seneye göre fizibilite yapıp, ilaç üretiminde bir kısıtlama olduğundan dolayı bu durumun olduğunu düşünüyoruz” dedi.

“Muadili vermeye çalışıyoruz”

İlaç temini konusunda da düşüncelerini aktaran Karaata, “Bazı ilaçların hammaddesinin temininde de zorluk olduğunu düşünüyoruz. Artan kur farkından dolayı maliyetler çok oynadığı için ithalatta ve hammadde stoklanmasında bazı sorunlar olduğunu düşünüyoruz. Muadili olan ilaçlarda vatandaşı ikna etmeye çalışıp, muadilini vermeye çalışıyoruz. Ama bazı ilaçların muadili de yok, onlardan dolayı sıkıntı çekiyoruz. Geçen haftaya göre bu hafta tevzi şekilde her eczaneye eşit miktarda veya kapasitesine göre bazı ürünler yavaş yavaş gelmeye başladı. Vatandaşa ilaç yok derken eczacı olarak çok zorlanıyoruz” diye belirtti.

“Önce insan sağlığına hizmet için var olan bir mesleğiz”

Jale Karaata, eczacıların ilaç stoğu yaptığına dair söylenen iddiaları kabul etmeyerek, “Biz eczacılar asla stok yapıp, rafımızda ürünü tutup zam beklemiyoruz. Türkiye’de İlaç Takip Sistemi diye bir sistem var. Sağlık Bakanı hangi eczanenin elinde kaç tane ilaç olduğunu, hangi depoda ne olduğunu üretim aşamasından itibaren takip etme yetkisine sahip. Biz eczacılar eleman çalıştırıyoruz, bir sürü eczane giderlerimiz var. Bu giderlerimizi karşılamak için öncelikle satış yapıp ayakta durmaya çalışıyoruz. Neden rafımızdaki ilacı bekletelim? Ticari kaygıları bir kenara bırakın, biz yemin ettik. Önce insan sağlığına hizmet için var olan bir mesleğiz. Bu sıkıntının en kısa zamanda sona ermesini diliyoruz” ifadelerini kullandı.

İlaç tedarikinde sıkıntı yaşanıyor

Bu dönemdeki gözlemlerini paylaşan Eczacı Ali Uyanık ise, “İlaçta fiyatı devlet belirliyor ve avro kuruna göre o yıl için sabitliyor. Her yıl Şubat ayında geçerli kılıyor, diğer seneye kadar devam ediyor. Kurdaki öngörülemeyen yükselişler sonucunda, ilacı üreten hem yabancı firmalar hem dışarıdan hammadde alarak üreten yerli üreticiler bir şekilde kârlı bulmadıkları için Türkiye’de ilaç tedarikinde sıkıntılar başlıyor. Şu anda yaşadığımız durum bu. İlaç diğer ürünler gibi değil, en temel ihtiyaç. Bu durum da vatandaşın ilaca ulaşmasını zorlandırıyor. Eczanelere gittiğinizde, elinde reçeteyle eczane eczane ilaç arayanları görürsünüz. Biz depodan ilacı istiyoruz ama ya gelmiyor ya da istediğimiz daha altında miktarda geliyor. Gelen hastaların ilaçlarının tedarikinde sıkıntı yaşanıyor” şeklinde konuştu.

Şubat ayına kadar devam edeceği öngörülüyor

“Eczaneler de hastalara bu durumu anlatmaya çalışıyorlar. İlacın geleceğini, beklediğimizi söylüyoruz ama hastalık beklemez” diyen Uyanık, “Eczaneler kamu hizmeti veriyor. İlaç tedarikini erteleyemeyiz, ilaç mutlaka zamanında ve gecikmeden sağlanmalı, ulaşılabilir olmalı ve ticari kâr kaygısıyla, piyasadaki dalgalanmalarından etkilenmemeli. Şubat ayındaki güncellemeye kadar sanırım bu durum artarak devam edecek. Türkiye’de prim yatırarak kendini sosyal güvence altına alan insanların ilaca çok rahat bir şekilde ulaşabilir olması lazım. O yüzden de ilaçta dünyadaki piyasa şartlarına uygun politikalarla yürütülmesi lazım” dedi.

“Trajik bir hal”

Ali Uyanık, hiçbir eczanede grip aşısı bulunmadığını söyleyerek, “Grip aşısı her yıl Eylül ayı gibi başlar, bu aylarda sonlanır. Bazı riskli grupları devlet karşılıyordu, bazıları da ücret karşılığı alıyordu. Ödeme kapsamında da olsanız ücreti ile de almak isteseniz şu an grip aşısı yok. Yaşama haiz ilaçların tedariki riske edilmeden sağlanmalıdır. Bu sağlanırsa sağlık sistemi bütünlüklü olarak işler. Teşhisi konmuş, tedavisi süren kişi ilacına ulaşamadığını bunun bir anlamı kalmıyor. Vatandaşlar şu anda sabırla ilaçlarını alabilmek için eczaneleri dolaşıyorlar, hekimleri ile görüşüyorlar. İlacının alternatifi varsa onu bulmaya çalışıyor. Ama insanların elinde reçeteyle ilaç bekler halde olması trajik bir hal” ifadelerine yer verdi.

Özlem Kavuklu