Türkiye, dalından kopmuş yaprak misali sağdan sola savrulmaya devam ediyor. Vatandaş ise yaşam pahalılığı dolayısıyla bunalıma giriyor. İntihar haberleri her geçen gün artış gösterirken, temel malzemelerdeki pahalılık ortalama yüzde 110’u geçti. Çanakkale’de hava sıcaklıkları 25 dereceyi görürken, korona önlemleri kapsamında sahilleri kapalı. Esnaf 1 Haziran’da açılarak müşteri ağırlamayı dört gözle bekler oldu. Kapalı kordonu ve kapalı dükkânları ile Çanakkale pandemi sürecinde ağır bir fatura öderken, hayat pahalılığı ise gerçek gündem ekonomi dedirtti.
Çanakkale’de 29 Nisan’da, tam kapanma süreci ile birlikte sahil bantları, kordon boyu ve parklar kapatıldı. 29 Nisan’dan bugüne kadar uzanan süreçte ise sahiller kapalı kaldı. 1 Haziran’a kadar vatandaşın dar alanlar dışında geniş alanlarda vakit geçirmesi engellendi. Her türlü tepkiye rağmen ise geri adım atılmadı.
“Esnaf borçtan borca koşuyor”
Dükkanlar tam kapanma sürecinde kapandı. Kademeli normalleşme sürecinde dükkanlar açılmasına rağmen, esnaf 1 Haziran’a kenetlendi. Dükkanda müşteri ağırlamayan esnaf, aldığı ürünü ve stok yaptığı malın zararını ödemek için kredi borçlusu oldu. Çanakkale’de her sokakta bir işletmenin devren kiralık olduğu gözlendi.
“Zam ortalama yüzde 110”
Öte yandan üretim sektöründe faaliyet gösteren firmaların kullandıkları ürünlerin girdi maliyetleri ortalama yüzde 100 oranında zamlandı. Mazot geçen yıldan bu döneme yüzde 36 zamlandı. İnşaat demiri geçen yıldan bu döneme yüzde 264 zamlandı. Çimentonun torbası geçen yıldan bu döneme yüzde 116 zamlandı. Döşeme parke geçen yıldan bu döneme yüzde 71 zamlandı.
Zam tam anlamıyla yüzde 110’a çıktı.
Çanakkale’de vatandaş, kapalı olan kordona anlam vermeye çalışırken, dükkanını döndüremediğinden, işletmesini elinden çıkartıyor. Öte yandan üretim faaliyetinde bulunmak üzere zammın yüzde 110 olduğu mallar alınırken, borçlanmaya gidiliyor. O borçlanma sonrası satılan ürünlerin satış fiyatı pahalılaşıyor. Tüketicinin Çanakkale’de geçen sene aldığı 3+1’in evin fiyatı 500 binden, 2021 yılında 750 bin TL’ye çıktı. Türkiye’nin gerçek gündemi ekonomidir diyen vatandaş, borç ödemeye devam ettiklerini belirtti.
Tunahan Ünsal