Son günlerde görülen sıcaklık düşüşleri meyve ağaçlarının çiçek açtığı döneme denk geldi. Yaşanan zirai don olaylarının bu sene etkisinin daha yüksek olduğunu belirten Ziraat Mühendisleri Odası Çanakkale Şube Başkanı Hicri Nalbant ve Çanakkale Ziraat Odası Başkanı İsmail Kaya bu dönem çiftçilerin tetikte beklediği dönemdir, bu sene etkili bir don yaşadık, zirai anlamda zararının olup olmadığını ve boyutlarını önümüzdeki günlerde göreceğiz dedi.
Çanakkale Ziraat Odası Başkanı İsmail Kaya; “Nisan ayının ilk günlerine yaklaştığımız şu dönemde, bölgemizde yetiştirdiğimiz ürünler, özellikle bu aylarda soğu sevmez. Çünkü soğuk havalara alışkın olmayan bir iklime sahibiz ve erkenci şeftali, erik, kiraz üreten bir bölgeyiz. Dolayısıyla erkenci ağaçlarda kısmen zararlar olmuştur diye düşünüyorum. Ancak ne kadar zarar olduğu önümüzdeki günlerde görülür. Umut ediyoruz ki çok etkili, çok sıkıntıya sokacak bir zarar görülmez. Ufak ufak bölgesel olarak erkenci ağaçlarımızda etkisi olduğunu düşünmekteyiz. Ama bir süre sonra ortaya çıkar, bunu hemen anlayamayız. Daha kaliteli ve daha iyi ürün alabilmek için bu tür ağaçlarda çiçeklerin seyreklemesini yaparız. Oluşan bu soğuk hava şartlarının seyreklemeye faydası olacağını umut ediyoruz.
“Bugünler hep bizim için korkulu günlerdir”
Bugünler hep bizim için korkulu günlerdir. 3 yılda, 5 yılda bugünlerde hava sıcaklıklarında değişlikler olur. Bizi hep tedirgin eden ve çiftçinin tetikte beklemesi gereken günlerdir. Şu an oluşabilecek anormal hava değişikliği, ağacın üzerinde artık çiçekten meyveye dönüşmeyi bekleyen ürünü yok eder. Her yıl bugünlerde bu durum olur mu olmaz mı tereddüt içinde bekleriz. Bu yıl soğuklarla karşılaştık. Ufak tefek don olayları oldu. Önümüzdeki günlerde meydana çıkacak zararlar umarım azdır ve üreticiyi sıkıntıya sokacak kadar değildir.” dedi.
Ziraat Mühendisleri Odası Çanakkale Şube Başkanı Hicri Nalbant; “Eskilerin tabiriyle Mart dokuzu, bu tarihlerde hep böyle soğuk hava olur. Zaman zaman don da yapar. Bu sene de aynı şey yaşandı ancak yılın gidişine göre biraz zarar olacak gibi duruyor. Bir ara hava sıcaklıkları düştü onun dışında yıl sıcak geçti. Sıcak havada meyveler uyandı. Erikler açtı, şeftalilerin bir bölümü açtı. Çiçek dönemi de soğuğa karşı en hassas dönem. Son günlerde hava sıcaklığı sıfırın altına düştü. Çiçek açan ağaçların zarar görüp görmediğini söylemek için erken. Birkaç gün bekleyip zirai donun zararı ne kadar olmuş ya da olmamış değerlendirebiliriz.
“Tarımı açık alanda kontrol etmek kolay değil”
Meyve yetiştiren çiftçiler bu hava değişikliğinden çok etkilendi. Onun için biz yıllardır çiftçilere budama işlemini biraz geciktirmelerini söylüyoruz. Ama budamayı çiftçiler sonbahardan yapmaya başladılar. Çünkü budama iş gücü gerektiriyor. Bu işi yapacak budamacıyı ne zaman bulursa o zaman yapıyorlar. Eğer budama geç yapılsaydı uzun budayarak zararı minimuma indirmek mümkün olurdu. Ama öyle bir durum olmadı. Bu mevsimde tarımı etkileyecek don olayları bazı yıllar görülür ancak çok sık olmaz. Bu sene biraz daha etkili oldu. Bir de bazı çiftçiler göztaşı atarlar bir haftalık uyanmayı geciktirmek için ancak onu da yapamadılar çünkü yağmur vardı. Yani tarımı açık alanda kontrol etmek kolay değil.
Yabancı ülkelerde böyle durumlarda havayı hareketlendirmek için vantilatörler kurarlar. Rüzgâr ile birlikte soğuk olursa bu kadar zararı olmaz. Soğuk çukur yerlerde birikir ve uzun süre orada kaldığı için daha çok etkisini gösterir. Böyle havalarda vantilatörleri çalıştırarak zararı biraz azaltıyorlar ama bizde böyle yöntemler yok.” dedi.
Ş. Ezgi Tuncel