Nöbetçi Eczaneler
Çanakkale genelinde bir yılda kapanan işletme sayısı dudak uçuklattı. Geçtiğimiz sene piyasalarda başlayan dalgalanma, kur artışı, faiz oranlarındaki yükselişin faturası ağır oldu. Ekonomik kriz ile baş edemeyenler başta olmak üzere farklı sebeplerden ötürü il genelinde 853 işletme kapandı. Esnaf Odaları Birlik Başkanı Ünal Özcan ile yapmış olduğumuz röportajda Özcan, “Ürünlerin yüzde 40’ı satılamıyor. İnsanlar borçlarını ödeyemiyorlar” siteminde bulundu.
Türkiye’de 2018 yılında yaşanan kur artışı ve faiz oranlarındaki yükseliş, memleket genelinde etkisini hissettirmeye devam ediyor. Çanakkale’de zincir mağazalar kapanırken, şirketler birbiri ardında konkordato ilan ediyorlar. İl genelinde bir yıl içerisinde 853 işletme kepenk indirdi. Çanakkale Merkez’de ise 229 iş yeri kapandı. Farklı nedenlerle kapanan iş yerlerinin kapanma nedenlerinin başında ekonomik kriz ve ödenemeyen borçlar geldi.
Konuyla ilgili Esnaf Odaları Birlik Başkanı Ünal Özcan ile röportaj gerçekleştirdik. Özcan, özellikle kredi borçlarına dikkat çekti.
Çanakkale’de kaç işletme kepenk indirdi?
Esnaf Odaları Birlik Başkanı Ünal Özcan, “Bugün ki tarih itibariyle Çanakkale’de, il genelinde 853 işletme, iş yerini kapattı. Bu işletmelerin 229’u Çanakkale Merkez’de kapandı. Bugün itibariyle il genelindeki üye sayımız ise 21 bin 366… Bakıldığı zaman 2 bin civarında işletme açılmışsa 853 işletme kapanmış. 1 yıllı süre içerisinde 800-900 arasında işletmenin kapandığı net bir şekilde görülüyor.”
Kapanma oranlarının bu denli artmasında ekonomik kriz etkili midir?
Özcan, “Aldığımız veriler ve her ilden gelen sıkıntılar ortaktır. Piyasalarda ciddi anlamda bir sıkıntı vardı. Dönem içerisinde bu devam etti. Şu anda piyasalar sıkıntılı. Döviz oranlarındaki artış, faiz oranlarındaki yükselme neticesinde alım gücü düştü. İnsanların bankalara kredi borçları var. SGK, kredi kartı ve vergi borçları var. Alım gücü düşünce, insanlar ödeyebilecekleri ücretleri ödeyemez duruma geldiler. Bu çiftçiyi, memuru ve haliyle esnafı da etkiledi.
“Ürünlerin yüzde 40’ı satılamıyor”
Bugüne kadar maddi sıkıntılar küçükten başlardı. Küçük esnafta meydana genel sıkıntılar yukarıya dolgu dalga dalga giderdi. Türkiye’de uzun zaman sonra sorunlar ve ekonomik sıkıntılar yukarıdan başladı. Çanakkale’de 14-15 yerel büyük firma vardı, bunların 10 tanesi konkordato ilan etti. Düşünün! İş yerleri günlük ürettikleri ürünlerin yüzde 40’ını satamaz hale geldiler. Piyasalarda nakit sıkıntısı yaşanmaktadır. Yaz döneminde en hareketli sezonu yaşamamız gerekirken, sıkıntılar yaşanmaya devam ediyor.
“İnsanlar yapılandırmalarını ödeyemiyorlar!”
İnsanlar bankalara yaptıkları borç yapılandırmalarını ödeyemiyorlar. En yukarıdakiler dahil tabanın sesini ve tavsiyelerini dinlemelidirler. Piyasaya nakit para verilerek bu işletmeler canlandırılamaz. Alınan paralar yine borca gider. En az üç yıllık esnafın ve tüccarın borcunun yapılandırılması lazım.”
Yatırım yapmak isteyen vatandaş nelere dikkat etmelidir?
Özcan, “Ülke genelinde iş yeri açılışlarına standart bir kriter getirilmelidir. Bir yere iş yeri açılacaksa o bölgenin iş potansiyeli, iş yeri sayıları belirlenmeli. Yeni açılacak iş yerinin o bölgede ayakta durup duramayacağı ile ilgili çalışmalar yapılması lazım. Her önüne gelene iş yeri açtırılmaması için devletin kriterler belirlemesi lazım. Çanakkale bir sokakta 3 kuaför, 3 lokanta var. Biz bu şekilde birbirimizi bitiririz!”
Meslek Odalarının ortak sorunları neler? Size gelen şikayetlerin ortak noktasında hangi konu var?
Özcan, “Bankalardan çekilen kredilerin ödememe konusu… Bankalardan çekilen kredi borçları! 10 kişiden 9’unun sorunu bu… Borçlar ödemiyor. Krediler, işler kötü gittiği için ödenemiyor. Ödenemediği zaman ikinci bir kredi çekilemiyor. Banka kredileri ile ilgili düzenleme yapılması gerekmektedir. Başka türlü bunun altından kalkmak çok zor!”
Tunahan Ünsal
