Onlar kentin yükünü çekenler

Kent içerisinde 107 araç ve 200 çalışan her gün kentin yükünü çekmeye, taşımacılık sektöründe faaliyet göstermeye devam ediyor. Onlar otobüsçüler, sabahın erken saatlerinden gece yarısına kadar direksiyon sallayanlar…  Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi Başkanı Hasan Ateş ile yapmış olduğumuz röportajda, otobüsçülerin artan masrafları, zorlukları, beklentileri ve dertleri dillendirildi. Vatandaşların yaşadığı sorunlar kadar onlarında problemleri mevcut…

Çanakkale’de 107 halk otobüsü her gün aralıksız 200 çalışanı ile hizmet vermeye devam ediyor. Zaman zaman otobüslerin ulaşım bedellerinin pahalı olduğu, otobüslerin eski ve bakımsız olduğu, durak sayılılarının fazla, güzergahların yanlış olduğu dillendiriliyor. Her gün şoförler hakkında yüzlerce şikayette bulunuluyor.

Artan mazot maliyetleri başta olmak üzere, araç fiyatlarının yükselmesi, personel giderlerinin artması gibi konular kooperatifi son zamanlarda bir hayli zorlamaya başladı. Özellikle TBMM kararı ile çıkan yasa kapsamında ücretsiz binişlerden dert yanan şoförler, bu kanunun suistimal edildiğini belirtiler.

Şehir içi minibüsçüler, motorlu taşıyıcılar kooperatifi Başkanı Hasan Ateş ile gerçekleştirdiğimiz röportajda bütün sorunlar masaya yatırıldı.

Kentin farklı noktalarında halk otobüslerinde yangın çıktı. Otobüslerin yanması ile ilgili ne düşünüyorsunuz?

Çanakkale Özel Halk Otobüsleri Kooperatifi Başkanı Hasan Ateş, “Yanan araç iki tane oldu. Araçlar birer sene arayla yandılar. Bu araçların bakımları zamanında yapılsa da ilk çıkan 9 metrelik araçlar biraz sıkıntılar oldu. Türkiye’nin her yerinde bu tip araçlar, bu tür arızları ve yanma olaylarını yaşadılar. Şu anda o arabaları değiştiriyoruz. Bir daha çalıştırmayacağız. Servislerimizde bakımlar zamanında yapılıyor. Klima, lastik ve kilometre bakımları zamanında yapılıyor. Yetkili servisin zamanı bittikten sonra kendimizin 5 tane ustası var. Ustalar araçların bakımlarını bizzat yapıyorlar.

Mazota ve yakıta gelen zamlar, kooperatifi zor duruma düşürüyor mu? Kooperatifin mazot borcu ne kadar?

Mazot borcumuz maalesef çok fazlaydı. Bankadan kredi çekerek, yüklü miktarda olan mazot borcumuzu ödedik. Hem kredi borcumuzu hem de yakmış olduğumuz mazotun giderlerini şu anda karşılıyoruz. Mazot giderlerimiz oldukça fazla. Topladığımız paranın yarısı mazot giderlerine ayrılıyor. Bu giderler oldukça fazla. Hat rotasyonunun bazen gereksiz yerlerde dolaşması ile kaynaklanıyor. Bu yaz yapılacak hat rotasyonları ile ilgili bir düzenleme yapılacak. Akaryakıtı kısıtlı yakarak, gereken hizmeti yoğunluk olduğunda fazla araba çalıştırarak, yoğunluk az olduğunda az araba çalıştırarak gidermeyi düşünüyoruz.

Vatandaşlar ulaşım hizmetleri ile ilgili oldukça pahalı yorumlarında bulunuyorlar. Bu konuyla ilgili Kooperatif ne düşünüyor?

Örenci şu anda 1.80 TL, bence Türkiye standartlarının altında bir taşıma var. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin çıkartmış olduğu kanuna göre, hem bedava binişler, hem öğrenci binişleri hem de normal halkın binişlerinde Belediyeler destekleme veriyorlar. Küçük şehirlerde böyle bir kanun olmadığı için bu destek verilmiyor. Küçük esnaf kendi cebinden bunları karşılayamayacağı için mecburen ulaşımın 10 kuruş, 20 kuruş fazla olması normaldir. Öğrenci fiyatı Çanakkale’de 1.80 TL, bu ücret çoğu ilden düşüktür.

Durak sayılarının fazla olması, durak arası mesafelerin az olması ve otobüs güzergahlarının çok dolaşıma açık olması konusunda ne düşünüyorsunuz?

Şimdi örnek veriyorum, yazın Güzelyalı’ya gidecek insanlar 1 saatte gidiyorlar. Bu süre oldukça uzun bir süredir. 1 saat gidiş, 1 saat geliş 2 saat oldukça uzun bir süre. Bazı durakların mesafeleri 100-150 metre… Türkiye standartlarına baktığımızda mesafe 400 metre. Tabi ki insanlar hep otobüs kapısının önünden geçsin istiyor ama arabaya bindiğinde de aracın geç gitmesinden şikayetçi oluyor.

Bazı durakların yerleri ile oynanıp, daha yoğun yerlere konulması tespit edildi. Trafiği de aksatıyoruz. Bu araçların çoğu 12 metre yol üstünde durmak istiyoruz, trafik aksıyor. Durak arası mesafenin 400 metre olması ile ulaşım daha da rahatlayacaktır. Bu çalışmalar Temmuz meclisine yetişirse gelecek.

Şoförler hakkında çok şikayet var, şoförlerin eğitimleri düzenli olarak yapılıyor mu?

Senede 3 defa şoför imtihanları oluyor, bunlar için gereken bütün evrakları müracaat edenleri sınava sokuyoruz. Sınavı kazananları direksiyon sınavına sokuyoruz. Başarılı olanlara iş veriyoruz. Bu da yetmiyor, senede 3 defa eğitim veriyoruz. Bilhassa ikili ilişkiler ve halkla ilişkiler anlamında eğitimler veriyoruz. Şoförlerimiz başka şehirlere göre daha kibar ve daha ilgililer. İçlerinden illa ki bir iki kişi çıkıyor. Bu şekilde 3 defa şikayet geldiğinde biz şoförün işine son veriyoruz.

Çanakkale’de otobüs içlerindeki kameralar işe yaradı mı?

Özellikle bazı zamanlarda haksız şikayetler oluyor. Bedava binmek isteyenler oluyor ve binemediklerinde şoförü şikayet ediyorlar. Biz kameralara baktığımızda şoförün bir kabahatinin olmadığını ve görevini yaptığını görüyoruz. Şikayet edenler öncelerde çoktu şimdilerde bu olaylarda düşüş yaşandı. Kameraların olması oldukça olumlu bir gelişme oldu, ne şoförler suç işleyebiliyorlar ne de yolcular haksız şikayette bulunabiliyorlar.

Şoförlerin yaşadığı sorunlar nelerdir?

Çanakkale’de yollar oldukça dar. Gereken cepler dar. Ya da hiç cep yok. Otobüs durup yolcu almak zorunda ama arkada duran araçlar bunu yol üzerinde duruyor diye şikayet ediyorlar. İnsanlar durak içlerine park etmesinler. Kimsenin ceza yemesini istemiyoruz ama trafiği rahatlatmak istiyorsak herkes üzerine düşen görevi yapacak. Sonra başkasını suçlayacak. Çanakkale’de trafikte bir düzenleme şartı. İnsanlarında biraz duyarlı olması gerekmektedir.

Kadın sürücüler hakkında oldukça olumlu görüşler alıyoruz. Kadın sürücü sayısı önümüzdeki artar mı?

Çanakkale’de şu anda 2 kadın şoförümüz var. Çanakkale gibi modern bir şehirde kadın sürücülerimizin artmasını istiyoruz. Biz şoförlerimizden oldukça memnunuz. Biz başvuruların fazla olmasını bekliyoruz, direkt olarak onları tercih edeceğiz. Bayan şoförler saatlerine uyuyorlar, kibar ve nazikler bu da tabi ki olumlu sonuçlar doğuruyor.

Tunahan Ünsal