Mart ayı dert ayı oldu

Türk Lirası, dolar karşısında değer kaybetmeye devam ediyor. Geçtiğimiz gece dolarda yaşanan yükselişle birlikte 4 TL bandı görüldü. Doğrudan bir etki olmasa da özellikle esnafa durum sürekli olarak yansıyor. En başta benzine gelen zam, vatandaşın tüm hayatını etkiliyor. Vatandaşın gündemi ise Türk parasının kaybettiği değer… Görüşlerine başvurduğumuz Çanakkaleli esnaf, müşteriye yansıtamadığı zamların altında kalmış durumda. Mart ayı vatandaşa dert ayı oldu.

Dolar ve Euro’da geçtiğimiz gece saatlerinde yükselme yaşandı. Dolar 4 lira bandını geçerken Euro da yüzde 2’lik artışla 4,95 seviyesini gördü. Dolar 4,036 seviyesiyle tüm zamanların rekorunu kırdı. Dolar rekorun ardından tekrar 4 lira bandının aşağısına indi ama bu durum yerelde çok da bir şey değiştirmedi.
Dolar 4 TL olsa da olmasa da zaten yüksek. Vatandaşa etkisi doğrudan değil fark etmeden oluyor. Sosyal medyada yazılanlar gibi kimse gidip dolarla ekmek almıyor belki ama benzine gelen zam neredeyse aldığımız nefese bile etki edecek. Benzine zam gelmesi demek kullandığımız her şeyde fiyat artışı yaşanması demek. Yani fırının bakkala ekmeği getirirken kullandığı aracın faturasının ekmeğe kesilmesi demek.
Görüşlerine başvurduğumuz vatandaşlar; farklı sektörlerdeki aynı sorunları gazetemizle paylaştılar.  Görüşlerin ortak noktaları ise; umutsuzluk, konuşulması gerekenin Türk lirasının düşüşü olduğu, müşteriye yansıtılamayan ve altında kaybolunan zamlar…

“TÜRK LİRASI DEĞER KAYBEDİYOR”
Parfüm satışı yapan Evren Öçal, Türk lirasının kaybettiği değere dikkat çekerek; “Dolar çok fazla yükseldi. 4’ü gördük. Ekonomi almış başını gidiyor. Gündemde Afrin meselesi… Mühimmat parayla, dövizle olan şey. Ensemizde bir yumruk vardı, gittikçe büyüyor. Ben normal karşılıyorum artık. Şikayet etsek ne olacak? Türk insanı, duygusal yapıya sahip oldukça böyle. 200 TL’ye dolan deponun şimdi çeyreği zor doluyor. Müşterimiz de gittikçe azalıyor, yok. Bizim alışlarımıza da zam geliyor. Müşteriye yansıtmak zorundayız. Aslında artan dolar değil, Türk lirasının değeri düşüyor. Aldığımız her şey ithal. Dükkan A’dan Z’ye ithal. 4 katını ödüyoruz. Evlenecek gençlerin durumu çok zor. Her şey çok pahalı.” dedi.

“UMUDUMUZ YOK”
Yapı malzemeleri satışı yapan İsmail Saraç, “Mart ayı dert ayı” diyerek şöyle konuştu: “İşler iyice duruldu. Hele mart ayında işlerimiz çok kötüleşti. Mart ayı gerçekten dert ayı.Aldığım ürünlerin maliyetleri de giderek artıyor. Şu anda bir şekilde döndürüyoruz ama sonrası için nasıl olur bilmiyorum. Çok da umudumuz yok. Zaten 2018’in geneli için de umutsuzduk. Yılın böyle devam edeceğini bir iyileşme olmayacağını düşünüyorum. Çözümü de yok şu anda. Sıkıntıdayız.”

“ZAM YANSIYINCA MÜŞTERİYİ KAYBEDİYORUZ”
Lokanta işleten Zuhal Demirtaş, doların her şeyi etkilediğini, müşteriye yansıtamayan esnafın sıkıntısı olduğunu şu ifadelerle vurguladı: “Doların yükselmesi demek benzine zam gelmesi demek. Benzine gelen zam ise ülkedeki her şeye zam gelmesi anlamına geliyor. Her şey birbirine zincirleme bağlı. Aldığım malzemeye de dolaylı yollardan da olsa yansıyor. Özellikle marketlerdeki ürünlere çok fazla yansıyor. Azar azar her şeye zam geliyor. 1 ay önce 3 liraya aldığınız şeyi 1 ay sonra 4 lira 4,5 liraya alıyorsunuz. Biz müşteriye bunu yansıtamıyoruz. Tıkandığımız nokta bu. Bize kadar gelen her şeyde zam varken müşteriye yansıttığımızda satış yapamıyoruz. Bir yandan vergi ve benzeri konularda devlet sıkıştırıyor. Diğer yandan ekonomi. Küçük esnafın ayakta durabilmesi zor. Sadece kirasına çalışan esnaflar var. Vergiyi ödesek kira, kirayı ödesek malzeme. İyi hizmet vermek çok zor. Müşteriler de kaliteyi ucuza arıyor haklı olarak. Zammı müşteriye yansıtınca ise müşteriyi kaybediyoruz.”

“YAŞAM STANDARTLARIMIZ GİTTİKÇE DÜŞÜYOR”
Dövme sanatçısı Hüseyin İnal, dolar artışının zincirleme olarak hayatın her alanına yansıdığını belirterek; “Temel ihtiyaçlara göre daha farklı yeri olan bir iş yapıyorum. Elbette bir çok sektörde olduğu gibi benim de aldığım malzemeler dolara endeksli. Esnafların büyük çoğunluğu gibi ben de müşterilere yansıtmamaya çalışıyorum haliyle bu durum bizi zorluyor. Dolara gelen zam günlük hayatta etki etmiyor gibi görünse de dolaylı olarak hayatımızı pahalı hale getiriyor. Bunun yanında alınan maaşlar, kazanılan para bu yaşam standartlarını sağlayamayacak kadar az. Artık ekonomik sıkıntısı olmayan insan yok denecek kadar az. Herkes borçlu hale gelmiş. Yaşam standartlarımız gittikçe düşüyor.” dedi.
Yıldız Sağlam